Not: Şubat 1998'de bir gurup "Özgür yazılım" terimi yerine "Açık Kaynak Yazılım" terimi kullanmaya başladı. Aşağıdaki tartışmada açıklanacağı gibi, ikiside esasen aynı şeydir.
Bir çok insan özgür(free) yazılımla yeni karşılaştı, özgür yazılımdaki özgür(free) kelimesinden dolayı kafaları karışıyor. Onlara göre free kelimesinin anlamı ücretsiz. Bir ingilizce sözlüğü free kelimesinin yaklaşık 20 anlamını listeler. Kalanlar özgürlük ve kısıtlamaların kaldırılması anlamını tercih etmektedir. Özgür yazılım(free software) dedikleri zaman, özgürlük anlamını kastederler, ücreti değil.
Özgür yazılım sadece size kullanmak için para ödemeniz gerekmediğini hissetirmelidir. Bunun üzerinden geçmeniz yasaklanmış olabilir, ve neredeyse onu daha geliştirmeniz önlenmiş olabilir. Ücretsiz lisanslandırılma genellikle pazarlama kampanyasıdır veya küçük bir rakibi piyasadan silmek için uygulanır. Özgür/ücretsiz kalacağının hiç bir garantisi yoktur.
Gerçekte özgür yazılım her zaman özgür kalmalıdır. Özgür yazlımı kamu alanına(domain) yerlerirsek, kamu alanı el değiştirebilir ve içine özgür-olmayan yazılımlar yerleştirilebilir. Topluluk yapılan geliştirmeleri kaybeder. Özgür kalmak için, yazılımın telif hakkı alınmalı ve lisanslandırılmalıdır.
Yazılım hakkında özel bir bilgiya sahip olmayanlar, bir parça yazılım ya özgürdür yada değildir. Gerçek yaşamda bu çok daha karmaşıktır. insanların özgür yazılım derken neyi ifade etmek istediklerini anlamak için dünya yazılım lisanslarının dolambaçlı yollarında bir tura çıkmalıyız.
Telif Hakları çeşitli çalışmaları oluşturanların haklarını korumak için geliştirilmiş bir yöntemdir. Çoğu ülkede, yazdığınız yazılım otomatikman telif haklandırılır. Lisans yazarın oluşturduğu çalışmanın( bu durumda yazılım ), diğer kişiler tarafından, kabul edilebilir şekilde kullanım izinidir. Yazılımın kullanım yolunu belirleyecek lisansı içermek yazara bağlıdır. Telif hakkının uygun bir tartışması için http://www.copyright.gov/ adresine bakınız.
Tabiki, farklı durumlarda farklı lisanslara ihtiyaç vardır. Yazılım şirketleri, varlıklarını korumak için çalışıyorlar bu nedenle sadece derlenmiş kod (insanlar tarafından okunamayan) dağıtıyorlar ve yazılımın kullanımı ile ilgi bir çok kısıtlamalar koyuyorlar. Özgür yazılım yazarları, şunların bir kombinasyonunu arıyorlar:
Çoğu insan kendi lisansını yazıyor. Bu kaşlarınızı çatıp, istediğiniz ince konuları içeren bir lisans yazmaktır. Sıklıkla muglak ve birbiri ile çelişen kelimeler kullanılmaktadır. Mahkemede elinizde tutabileceğiniz bir lisans yazmak dahada güçtür. Şansımıza, isteyebileceğiniz bir çok lisans zaten yazıldı.
En geniş oranda bulunan 3 tane:
Lisanslardaki bazı özellikler ortakdır.
Yazılımı satmanıza izin veren bu son madde özgür yazılım fikrine karşı gibi görünebilir. Aslında bu onun güçlü yönlerinden biridir. Lisans, kısıtlama olmadan dağıtıma izin verdiği için bir kişi bir kopyaya sahip olduktan sonra onu kendisi dağıtmaya devam edebilir. Hatta bu kopyaları satmayı deneyebilir. Pratikte bir yazılımın elektronik kopyalarını çıkarmak aslında hiç bir masraf gerektirmez. Arz ve talep dengesi ücreti düşük tutacaktır. Satıcı, CD gibi bir ortam üzerinde dağıtılması uygun olan büyük bir yazılım veya yazılımlar toplamı için istediği miktarda ücret talep edebilir. Bununla birlikte, kâr marjı çok yüksek olursa yeni bir satıcı pazara girer ve rekabet fiyatları düşürür. Bunun bir sonucu olarak çok sayıda CD ile gelen bir Debian sürümünü düşük bir ücret karşılığı satın alabilirsiniz.
Özgür yazılım tamamıyla kısıtlamalardan yoksun olmasa da (sadece kamuya açık yazılımlar bu özelliktedir) kullanıcıya işlerini halletmek için ihtiyaç duyduğu esnekliği verir. Aynı zamanda da yazarın haklarını korur. İşte özgürlük budur.
Debian GNU/Linux projesi özgür yazılımın güçlü bir destekçisidir. Yazılımlar için çok sayıda farklı lisans kullanıldığından özgür yazılıma makul bir tanım getiren yönergeler Debian Özgür Yazılım Yönergeleri (Debian Free Software Guidelines - DFSG) geliştirilmiştir. Sadece DFSG'ye uyan yazılımların Debian'ın ana dağıtımına girmesine izin verilir.