Debian Projesinin Sistematik Yapısı ve Sunduğu Avantajlar sayfasının kaynağını görüntüle

Son zamanlarda Debian'a olan ilgi sevindirici bir şekilde artmakta ve bununla beraber kullanıcıların "Neden Debian Kullanmalıyım" veya "Debian'ın Avantajları Nelerdir" türündeki sorularında artış gözlenmektedir. Bu açıdan hem bu yöndeki sorulara yanıt bulabilmek hemde Debian projesini daha iyi anlamayı sağlayabilmek, projenin inceliklerine değinebilmek adına, Debian projenin sistematiği hakkında bilgi vermeye ve sunduğu avantajlara değinmeye çalışacağız.

==DEBIAN PROJESİNİN SİSTEMATİK YAPISI ve SUNDUĞU AVANTAJLAR==

(Neden Debian)
Yazan : Serdar Aytekin - serdar~aytekin.web.tr
Versiyon : 1.0.0
Son Güncellenme Tarihi : 05-12-2004


===ÖNSÖZ ===

Belge GNU Özgür Belgeleme Lisansının http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html adresinde yer alan son sürümdeki lisans içeriğine bağlı kalmak koşulu ile aynen yada kısmen dağıtılabilir, yayınlanabilir.

Bu belgenin son sürümüne;

http://www.serdaraytekin.com/docs/os/debian/why-debian.html adresinden ulaşabilirsiniz.

===GİRİŞ ===

Son zamanlarda Debian'a olan ilgi sevindirici bir şekilde artmakta ve bununla beraber kullanıcıların <font color="#0000DC"> Neden Debian Kullanmalıyım </font> veya <font color="#0000DC"> Debian'ın Avantajları Nelerdir </font>  türündeki sorularında artış gözlenmektedir. Bu açıdan hem bu yöndeki sorulara yanıt bulabilmek hemde Debian projesini daha iyi anlamayı sağlayabilmek, projenin inceliklerine değinebilmek adına, Debian projenin sistematiği hakkında bilgi vermeye ve sunduğu avantajlara değinmeye çalışacağız.

Kanaatimce <font color="#0000DC">  Neden Debian </font> türündeki sorulara verilmesi gereken yanıtlardaki en önemli kısmı, Debian'ın sistematiğini ve adeta bir saat gibi işleyen çarkı izah etmek oluşturmalıdır.

Eminim ki sizlerde, Debian'ı kullandıkça yapılan çalışmaları, çalışmalardaki titizliliği ve kaliteyi gördükçe ve Debian'ın neredeyse kusursuz denilebilecek sistematiğine tanıklık edecek hayranlığınızı dile getireceksiniz. Debian severliğiniz ve Debian'a olan dikkatiniz her geçen gün katlanarak artacak.

===DEBIAN SİSTEMATİĞİNE GENEL BAKIŞ ===

Debian'ı güçlü ve güvenilir kılan en önemli özelliği, sahip olduğu sistematik ve bu sistematiğin işleyişindeki titizlikdir. Peki bu sistematik (proje) neleri içine alır;

'''1-)''' Mazisi '''1993''' yılına dayanan (http://www.debian.org/doc/manuals/project-history) Debian Projesinde neyin ne şekilde yapılacağı veya yapılması gerektiği kurallara (http://www.debian.org/doc/debian-policy) bağlanmış ve belgelendirilmiştir (http://www.debian.org/doc). Kural dışı ve titiz olmayan hiçbir çalışma şekline yer verilmemiştir. Yapılan çalışmaların her adımında titizlik ve kalite ön plândadır. En basitinden web sitesinin oluşumundan ve kullanılan yapıdan (http://www.debian.org/devel/website) tutunda herhangibir sürümün anons edilişine kadar bu titizlilik ve kalite süregelir.

Çeşitli çalışmalardaki dikkat edilmesi gereken kuralları ve işin şeklini anlatan belgelere http://www.debian.org/devel adresinden ulaşabilirsiniz.

'''2-)''' Debian depolarındaki paketler, ehliyetli kişiler (resmi debian geliştiricileri) tarafından yapılır veya denetiminde olur. Sizde bir .deb paketi oluşturabilirsiniz ancak bunu depolara gönderebilmek için herhangibir resmi debian geliştiricisinin referansına ihtiyacınız olacaktır. Paketin sorumlusu yine resmi debian geliştiricisi olacaktır.

'''3-)''' Debian Geliştiricileri, uzun süreli testler ve sınavlara tabi tutularak seçilirler. Çeşitli paketler üzerinde, bir nevi stress testlerine tabi tutulurlar.

'''4-)''' Debian sistematiğindeki en can alıcı unsurlardan birisi üç farklı ana koldan geliştiriliyor olmasıdır. Diğer bir deyişle üç farklı ana havuz oluşturulmuştur. Bunlar;

: <font color="#0000DC">''' Stable (kararlı sürüm)''' </font> 

: <font color="#0000DC">'''Testing (test sürümü)''' </font> 

: <font color="#0000DC"> '''Unstable (kararsız sürüm)''' </font> 

Birde <font color="#0000DC">''' Experimental (deneysel sürüm)''' </font>  vardır ki, bu ana kollardan biri olmamakla birlikte bazı paketlerin denenme süreci ilk önce experimental depodan başlayabilir. Bu durum özellikle kritik paketler için söz konusu olabilir.

'''5-)''' Debain'da herzaman en çok takdir ettiğim işleyiş yapılarından birisi de hiç şüphesizki kararlı sürümün oluşum sürecidir. Gerek bu sürecin kendisi, gerekse işleyiş mantığı incelemeye ve takdir edilmeye değerdir. Dilerseniz bizde kısaca bu oluşum sürecine değinelim;

====Kararlı sürümün oluşum süreci :====

* Bir yazılımın .deb paketi ilk önce kararsız depodaya gönderilir (bazı paketler experimental depo'dan denenmeye başlanılabilir). İlgili yazılım kararsız depoda denenmeye başlanılır, Debian'ın destek verdiği tüm mimariler için de geri planda "buildd" yardımı ile derlenip, mümkün olan tüm koşullar altında çalışması test edilir. Bu esnada çıkan problemler http://bugs.debian.org adresi üzerinden anons edilir, paketi yapan kişi gerekiyorsa ve yazılımıda kendisi yapmamışsa, sadece paketleme işleminden sorumluysa yazılımı yapan kişi ile de irtibata geçerek ortaya çıkan aksaklıkları giderir ve yeni halini tekrar depoya gönderir, yukarıdaki testler yine paketin son hali için devam eder. Paketin belirli bir olgunluğa ulaştığı düşünüldüğünde paket Test (testing) deposuna aktarılır. Paket için bu olgunluktan kasıt en azından paket bağımlılığı ve kurulum problemi gibi ciddi boyutdaki problemlerinin olmadığı kanaatidir.

* Testing deposuna aktarılan paket, aynı şekilde teste tutulmaya devam eder. Burada önemli olan testing deposunda yer alan paketlerle ve desteklenen mimarilerin hepsinde ne şekilde çalıştığıdır. Bu testler esnasında oluşan aksaklıklar yine paket yapıcısı tarafına iletilerek giderilmesi sağlanır. Bir paket en fazla testing deposunda kalır ve denenir. O paketin tüm testleri olumlu olsa bile testing deposunda yer alan paketlerin hepsinin testleri tamamlanmadan, testing deposunun tümüyle kararlı hale ulaşması ve hatalardan arındırılması sağlanmadan, kararlı sürüme geçirilmez. Bu kısımdaki sürecin işleyişi ile ilgili daha detaylı bilgiye http://www.nl.debian.org/devel/testing adresinden ulaşabilirsiniz.

* Testing sürümünde yer alan tüm paketler istenilen kararlı seviyeye ulaşınca ve tespit edilen bütün hatalardan arındırılıp desteklenen tüm mimarilerde de sorunsuz olarak çalıştığı uzun süreli test edilip gözlemlendikten sonra, kararlı sürüm ilan edilir. Testing depso tümüyle kararlı (stable) sürüm olarak anons edilirler. Test deposundaki bu paketlerin yerinede kararsız (unstable) depodaki paketler kaydırılır. Kararsız sürüm içinde ilgili depoya yeni paketler gönderilerek yeni bir süreç başlatılmış olur.

Yukarıdaki bu devir (cycle) şekli, Debian'da kararlı sürümün çıkışını geçiktirmekle birlikte, gerçekten adına yakışır şekilde kararlı ve sağlam olmasındaki en önemli unsurdur.

'''6-)'''  Aceleci sürüm değil, kararlı sağlam ve desteklenen tüm mimarilerde sorunsuz çalışabildiği uzun süreli test edilmiş sürümler çıkarmak. Debian'da kalite herzaman en ön plandadır. Debian Kalite Garantisi (Debian Quality Assurance) ile ilgili çalışmalara http://qa.debian.org adresinden ulaşabilirsiniz.

'''7-)''' Debian Sosyal Sözleşmesi (Debian Social Contract) ile taahhüt edilenler Debian'ın şeklini ve yapısını korumasını sağlayan ve de güvenilirliğini perçinleyen belgedir. Ayrıca bu belgede yer alan DFSG (The Debian Free Software Guidelines) yani Debian Özgür Yazılımı Ana Temelleri'dir. Anlaşıldığı üzere Debian'ın depolarının şekillenmesinde bağlı kalınan temelleri içerir.

'''8-)''' Debian Organizasyon Yapısı (Debian's Organizational Structure) ile kimin hangi görevi üstleneceği belirlenmiş ve ilgili konulardan sorumlu tutulmuştur. Böylece çalışmalar hem kimlik kazanmış hemde takım çalışması ve ruhu hep varolagelmiştir.

'''9-)''' Debian Teknik Komitesi (Debian Technical Committee) Teknik konulardaki en son karar verme yetkisine birimdir. İşleyişin hızlanması ve kararsız kalınan durumlarda, hemen olayın bir neticeye bağlanması için gerekli bir komitedir.

'''10-)''' Sürekli varolan bu sistematiği (projeyi), daha iyi noktalara taşıyabilmek için yapılan hamleler, ana projeyi destekleyen ilave yardımcı projeler Debian Projesinin yapısını, sistematiğini zamanın şartlarına ve teknolojisine uygun hale getirmeyi amaçlar. Tüm bu projelere http://www.debian.org/devel adresindeki "Projects" kısmından ulaşabilirsiniz.

Aslında Debian'ı tercih etmek için yukarıdaki sistematik yeterlidir. Ancak biz yinede yukarıdaki bu sistematik sonucu ortaya çıkan ürünün özelliklerine ve avantajlarına değinelim. Aşağıdaki ifadelerin bir kısmı yukarıdaki ifadelere benzerlik teşkil etsede, tüm ifadelerin tekrar değerlendirilip, maddeler halinde ele alınması adına bazı ifadeler mükerrerlik arz edebilecektir.

===DEBİAN PROJESİNİN SUNDUĞU AVANTAJLAR :===

====%100 Özgür Yazılım====

Debian'ın herzaman %100 özgür bir yazılım olarak devam edeceği garantisi Debian Sosyal Sözleşmesi ile taahhüt edilmiştir.


==== Güçlü, Kararlı, Sağlam (Kararlı Sürüm) ====

Debian sistem bütünlüğünü ve kararlılığını her zaman ön planda tutmuştur. Debian için esas olan herhangibir yazılımın son sürümünün sistemde yer alması değil, o yazılımın daha önceden defalarca denenmiş, sistemde bulunan diğer yazılımlarla (paketlerle) birlikte bir bütünlük içinde çalışabilen sürümünün yer almasıdır. Buda sistemi güçlü, kararlı ve sağlam yapar.

====Güçlü Paket Yönetimi ve Kararlılığı====

Debian paketlerindeki kararlılık ve bütünlüğün en önemli sebeplerinden birisi, paketlerin ehil kişiler tarafından yapılması ve uzun süreli, değişik durumlarda ve mimarilerde test edilmesidir. Bu özellik dpkg (Debian Package Management Tools) ve apt (Advanced Packaging Tool) ‘un gücü ile birleşince ortaya güçlü bir paket yönetim sistemi çıkmış oluyor.

İhtiyacınız olan herhangir bir yazılımın .deb paketini kurmak çok kolay ve sorunsuzdur. Burada önemli olan nokta paketlerin mümkün olduğunca debian depolarından kurulmasını sağlamaktır. Bunun için kullandığımız sisteme uygun debian resmi depolarını /etc/apt/sources.list dosyasında belirtip, ihtiyaç olduğunda bu depolardan paketlerin kurulmasını sağlarız. Özellikle kararlı sürümdeki paketler hemen hemen sorunsuzdur diyebiliriz. Test veya kararsız depodaki paketlerin sorunsuz olacağına dair bir garanti yoktur. Bu depoları kullanmak veya bu depolardaki paketleri kullanmak, Debian tarafından önerilmeyen, sizin şahsi seçiminize kalan bir durumdur.

Bu konu bir miktar daha ayrıntı için Paket Yönetimine Hızlı Bakış konulu yazıya göz atabilirsiniz. Ayrıca http://www.belgeler.org/howto/apt-howto.html veya http://www.debian.org/doc/manuals/apt-howto/index.tr.htm adresinden html biçemine ulaşabileceğiniz "Apt-Nasıl" belgesi paket gücünü ve kararlılığını görebilmeniz ve hissetmeniz için yeterli olacaktır.

====Bir Kere Kur Yıllarca Çalışsın====

Debian sisteminizi bir kere kurduktan sonra, şayet yeterli hızda bir internet bağlantınız varsa sistemi güncel tutmak çok kolay olacaktır. '''apt-get upgrade''' ile sisteminizi '''/etc/apt/sources.list''' de belirttiğiniz depolardan sorunsuzca güncelleyebilirsiniz. Örnek bir güncelleme işlemi aşağıdakine benzer şekilde olacaktır. 

[[Resim:Upgrade1.gif]]

Yukarıda sistemde güncellenmesi gereken 76 paketin olduğunu ve bu paketlerin güncellenebilmesi için 46.4 Mb'lık paketin indirilmesi gerektiğini, bu paketler indirilip sisteme kurulduktan sonra 46.4 MB'a ilave olarak 1753 KB'lık bir alana daha ihtiyaç duyacağını belirtiyor.

Güncel tutma konusundaki diğer en önemli nokta, yeni bir Debian sürümü çıktığında da sisteminizi '''apt-get dist-upgrade''' komutu ile bir üst sürüme kolay ve sorunsuzca, reboot ve cd gerektirmeden güncelleme yapabilmenizdir.

Veya sürümler arası geçiş yapabilirsiniz. Kullandığınız sürüm kararlı ise test veya kararsız sürümede kolayca geçiş yapabilirsiniz.

Diyelimki kararlı (stable) sürümü kullanıyorsunuz ve kararlı sürümün yeni versiyonu anons edildi, bu durumda işletmeniz gereken iki komut var;

 apt-get update (/etc/apt/sources.list deki debian depolarından son index'i günceller)

 apt-get dist-upgrade (Sisteminizi bir üst sürüme terfi eder)

Debian'ı bir kere kurduktan sonra, şayet kullanım konusunda yeterli deneyim ve tecrübeye sahipseniz senelerce yeni bir kuruluma ihtiyaç duymadan ve en güncel hali ile kullanabilmeniz mümkündür. Debian'ı yeniden kurma sebebiniz ancak diskinizin ömrünü tamamlayıp iflas etmesi olabilir.

====Farklı Beklentiler İçin Farklı Çözümler====

Yazının başında da belirttiğimiz gibi üç ana ve farklı depoya sahip olması başka güzellikleride sunmasına sebep olur.

* '''Kararlı Sürüm :''' Kritik öneme sahip ayrıca ftp, mail, http gibi çeşitli hizmetin verilmesi işlemini yürütecek bir sunucuda tercih kesinlikle kararlı sürüm olmalıdır.

* '''Test Sürümü :''' Masaüstü kullanıcıları tarafından tercih edilebilir. Kararlı sürüme nispeten daha yeni paketlerden oluşmuş sistem kullanmak isteyen masaüstü kullanıcıları için uygun bir tercih olacaktır. Her ne kadar test sürümü olsa bile, test sürümünün kararlılığı bile çoğu zaman masaüstü kullanıcıları için yeterli seviyede olmuştur. Özellikle test sürümünün kararlı sürüm olarak anons edilmesine çok az kaldığı dönemlerde bu kararlılık ve paket bütünlüğü hat safhaya ulaşır.

* '''Kararsız Sürüm :''' Buda macerayı seven ve her zaman kullandığı paketlerin mümkün olan en son sürüm olmasını isteyen masaüstü kullanıcıları tarafından tercih edilebilir. Bu sürümde depoya girip/çıkan paket trafiği hayli yüksektir. Özellikle yeterli internet bağlantısı olan ve debian yönetimi konusunda belli bir deneyime ulaşmış kullanıcılar tarafından tercih edilmesi uygun olacaktır. Zira depoda yer alan paketlerin hatasız olma ve diğer paketlerle bütünlük içerisinde çalışabilme garantisi yoktur.

* '''Melez (Karışık Sistem) :''' Yine maceraya düşkün ve Debian sistemi konusunda artık belirli bir noktaya gelmiş olan kullanıcılar, kararlı/test/kararsız depolarından muhtelif paketleri kullanarak melez bir sistem oluşturmak isteyebilir. Debian bu konuda da esnek seçenekler sunmaktadır. Konu ile ilgili [http://www.serdaraytekin.com/docs/os/debian/debian-apt-pinning.html Apt-Pinning] belgesine bakabilirsiniz.

====Güçlü Güvenlik Takımı====

Güvenlik için gerekli denetimler yamalar ve güncellemeler, Debian Güvenlik Takımı (Debian Security Team) tarafından Debian güvenlik denetimi projesi çerçevesinde (Debian Security Audit Project) takip edilir ve yerine getirilir. Bu takım var olan paketlerin güvenliğinden sorumludur. Bir yandan paketler için anons edilen güvenlik açıklarını takip ederler diğer yandan da mevcut paketleri güvenlik testlerine tabi tutarak testlerini yaparlar. Güvenlik açığı tespit edilen bir paketin çok kısa sürede yama edilmesi sağlanır. Güvenlik yamaları resmi olarak sadece kararlı sürüm için vardır.

Debian ile ilgili güvenlik duyuru ve yamaları http://www.debian.org/security adresinden takip edilebilir. Sisteminizde güvenlik ile ilgili güncellemeleri uygulayabilmek için ise '''/etc/apt/sources.list''' dosyanızda aşağıdaki depo adresinin veya muadili başka bir adresin olması yeterlidir.

  deb http://security.debian.org stable/updates main contrib non-free

Türkiye'deki resmi Debian deposundan güncellemeleri yapabilmek için yukarıdaki satırın muadili olan;

  deb http://ftp.tr.debian.org/debian-security stable/updates main contrib non-free

güncellemeleri takip edip uygulayabilmek için yeterli olacaktır.

====Dosya Sistemi Hiyerarşi Standartı (Filesystem Hierarchy Standard - FHS) Uyumluluğu====

Debian FHS ‘de belirtilen standartlar çerçevesinde hareket eden dağıtımların başında gelir. Bu standart sistemde hangi tür paketlerin nerede olması gerektiğini, dizin yapısının ne şekilde olması gerektiğini belirler. Mesela /etc/ altında konfigurasyon dosyaları yer almalı, /usr/share/ altında belgeler yer almalı gibi.

====Çoklu Mimari Desteği====

Birçok mimariye sorunsuz destek vermektedir. Paketler oluşturulurken veya test edilirken her mimari için ayrı ayrı oluşturulup denenir. Bu debian'ın kararlı sürümünün oluşum sürecini bir miktar uzatsada gerekli ve önemli bir konudur. Destek verilen mimarilere http://www.debian.org/releases/stable/releasenotes adresinden ulaşılabilir.

====Debian'ın Geliştirici Ortakları====

http://www.debian.org/partners adresinden ulaşabileceğiniz listede, bilgisayar dünyasının önde gelen firmalarıda yer almaktadır. Bu geliştirici ortakları gerek yazılım gerekse donanım konusunda destek sağlamaktadırlar.

====Kolay Paket Kurulumu ve Konfigürasyonu====

Çoğu paket önceden konfigüre edilmiş olarak gelir veya konfigürasyondaki önemli bir kaç soru size kurulum esnasında sorularak yapılır. Siz bir paketi sisteminize kurmak istediğinizde '''apt-get install <paket_ismi>''' ile kurulumu başlatmanız yeterlidir, çoğu zaman sıfır konfigürasyon ile paket çalışacaktır. Paketin sizin sisteminiz için farklılık gösterebilecek ayarlarıda size kurulum esnasında yöneltilir. Bu işlemi '''debconf''' denilen araç ile yaparki, kurulumdan sonrada debconf kullanan paketlerin konfigürasyonu '''dpkg-reconfigure <paket_ismi>''' ile ihtiyaç duyulduğu her an tekrar kolaylıkla yapılabilir. '''debconf''' aracını kullanmayan fakat ekstra ayarlar gerektiren paketler içinde, konfigürasyon dosyaları '''/etc/''' dizini altında, içlerinde gerekli açıklamalarla birlikte yer alır. Ayrıca kurulan bir paketin Debian için ne şekilde konfigüre edilmesi gerektiği '''/usr/share/doc/''' altındaki o yazılıma ait dizin içinde yer alan belgelerde izah edilir.

Örnek olarak ssh paketinin sisteme nasıl kurulduğunu görelim. Internet bağlantısı olan bir makinede, kurulum için '''apt-get install ssh''' ile kurulumu başlatmamız yeterli. Bu paketde ortaya çıkan bir paket bağımlılığı (dependency) olmadığından sadece ssh paketi kuruluyor.

Farklı bir senaryo olarak biz A isimli paketi sistemimize kurmak isteyelim. A paketi paket bağımlılığı sonucu B ve C paketlerine ihtiyaç duyuyor, aynı şekilde B paketide D paketine, C paketide E paketine ihtiyaç duyuyorsa siz A paketini kurmak istediğinizde A paketinin yanı sıra B, C, D ve E paketlerinden sistemde halihazırda olmayanlar sorunsuzca kurulacaktır.

Aşağıda, yukarıdaki senoryaya benzer bir paket bağımlılığı söz konusu olmadığı için sadece ssh paketi kuruluyor. Dikkat edilmesi gereken başka bir husus ise, ssh paketi ile birlikte kurulması önerilen (şart olan değil) paketlerde '''Suggested packages''' ile belirtiliyor.

[[Resim:Ssh1.gif]]

Kurulum sırasında konfigürasyonun yapılabilmesi için kullanıcıya sorulan ssh paketi için aşağıdaki şekilde olacaktır.

[[Resim:Ssh2.gif]]<br>
<br>
[[Resim:Ssh3.gif]]<br><br>

[[Resim:Ssh4.gif]]

Ssh paketi debconf aracını kullandığı için, yukarıdaki yapılandırmaya ihtiyaç duyulduğunda '''dpkg-reconfigure ssh''' ile geri dönülebilir.

Kurmuş olduğunuz bir paketi kaldırmak istediğinizde '''apt-get remove <paket_ismi>''' ile kaldırabiliyor olmanızdır. Paketler kaldırılırkende paket bağımlılığına dikkat edilir. Bu paragrafta esas olarak belirtmek istediğim husus, bu şekilde kaldırılan paketlerin -varsa- konfigürasyon dosyalarının korunacağı böylece ileriki bir zamanda tekrar kurmanız icap ettiğinde ilgili paketin var olan konfigürasyonunu kullanabilmenizi sağlar. Paketi tümden konfigürasyon dosyaları ile birlikte kaldırmak için '''apt-get remove --purge <paket_ismi>''' kullanılır.

====Resmi Debian Yansıları====

http://www.debian.org/mirror/official_sponsors adresinden ulaşabileceğiniz listede Dünyanın bir çok bölgesine yayılmış resmi yansıları göreceksiniz. Türkiye için resmi yansı adresi , http://ftp.tr.debian.org' dur. Depo adresine http, ftp ve rysnc gibi muhtelif yollardan ulaşabilmek mümkündür.

====Paket Çeşitliliği====

İhtiyaç duyduğunuz paket çok yüksek ihtimalle resmi Debian depolarında vardır, ancak yinede ihtiyacınız olan paketi bulamazsanız, gayri-resmi Debian depolarına bakarak istediğiniz paketi bulmaya çalışabilirsiniz.

Web üzerinden resmi depolarda paket aramak için, http://www.debian.org/distrib/packages adresini veya Debian paket yönetim sistemine ait komutları kullanabilirsiniz.

http://www.backports.org : Kararlı sürüm için kullanılabilecek gayri-resmi Debian deposudur. Sistemin bütünlüğünü bozmadan güncel tutmayı hedefler. Özellikle kararlı sürümü tercih eden ancak bir müddet sonra paketlerin eski kaldığından şikayetci olan kullanıcılar için çözümler sunar.

http://www.dotdeb.org : Yine kararlı sürüm için gayri-resmi olarak kullanabileceğiniz diğer bir depo.

http://www.apt-get.org : Arayıpda bulamadığınız paketin, gayri-resmi Debian yansılarının herhangibirinde olup olmadığına ilk önce buradan arama yaparak bakabilirsiniz.

Şayet aradığınız paket yoksa ve o paketin gerçekten çok faydalı ve birçok insan için de gerekli olduğunu düşünüyorsanız, ilk önce o paketin yapılmaya başlanılmış olabileceği ihtimalini göz önünde bulundurarak http://www.de.debian.org/devel/wnpp/being_packaged adresine göz atınız. Paket o listede yoksa ikinci olarak, sizinde ihtiyacınız olan bu paket için daha önceden herhangibir istekde bulunulmuş mu? diyede http://www.debian.org/devel/wnpp/requested adresine bakınız. Paket bu listede de yoksa ayrıca paket .deb paketi olabilmek için gerekli şartlara uygunsa (http://www.debian.org/social_contract#guidelines) http://www.debian.org/devel/wnpp adresindeki kurallara uygun olarak “paket için istek�? ( Request For Package - RFP) gönderebilirsiniz.

====Yardımcı Araçlar====

Yukarıdaki paket çeşitliliği ifadelerini pekiştirir ve tamamlar mahiyetde olacak belki ama, özellikle son zamanlarda artış gösteren yardımcı Debain araçları ile sistemin yapılandırılması ve kontrol edilmesinde sunulan kolaylıklara değinmeden geçemiyeceğim. Bunlara örnek olarak sadece bir kaç yazılımı sıralamak istersek;

* '''etherconf :''' Ağ ayarlarını kolaylıkla yalabilmenizi sağlar
* '''rcconf :''' Açılışda çalışması veya çalışmaması gereken betikleri ayarlamanıza yardımcı olur.
*''' synaptic :''' Apt için grafik ortamda paket yönetimi yapabilmeyi sağlayar.
* '''aptitude :''' Paket yönetiminde kullanabileceğiniz önemli özelliklere sahip diğer bir araç.

====Paketlerin Kalitesi====

Paketlerin ehil kişiler tarafından yapılıyor olması veya ehil kişilerin denetiminde sunuluyor olması paketlemenin titiz ve gerekli olan katı kuralları ile birleşince ortaya mükemmel sonuçlar çıkıyor. Bir .deb paketi Debian'ın paketleme ilgili olarak belirtilen kurallarına (Policy) uygun olmak zorundadır. http://www.debian.org/devel adresindeki paketleme ile ilgili belgeler bu kuralları veya şartları içerir. Paket kalitesini arttıran diğer önemli hususta, Debian geliştiricisi olan herkesin her türlü paketin sorumluluğunu alamayacağı, özellikle kritik öneme sahip paketlerin çok daha tecrübeli Debian Geliştiricileri tarafından yapılıyor olmasıdır. Hatta bazen kritik öneme sahip paketlerin sorumluluğu bir Debian grubu (Debian Quality Group gibi) veya birden fazla kişi tarafından yapılır. Bu tür paketlere örnek olarak KDE verilebilir.

====Kullanıcı Desteği====

Debian ile ilgili sorununuza debian listelerinden http://lists.debian.org veya debian ile ilgili sitelerden yanıt bulabilirsiniz. Türk Debian kullanıcıları için http://lists.debian.org/debian-user-turkish listesi sorunların çözümüne ulaşma ve bilgi paylaşımındaki önemli kaynaklardan birisidir.

====Yönetim Kolaylığı====

Paket yönetim sisteminin getirdiği avantajların başında yönetim kolaylığı geliyor. Hangi paketin nereye ne şekilde kurulduğunu ve kaldırmak istediğinizde hangi bileşenleri kaldırmanız gerektiğini biliyorsunuz. Böylece Sistemin haritasını çıkarmak ve gözlemlemek kolay oluyor. Tabiki bunda yukarıda değindiğimiz yardımcı araçların da etkisi önemli rol oynuyor.

Ayrıca FSH'ye uygun olarak tasarlanan yapı dizinlerin ve dosyaların belli bir düzende olma garantisi getirdiği için yönetim kolaylığına direk etki sağlıyor.

====Debian Geliştiricileri====

1300'ün üzerinde Resmi Debian Geliştiricisi http://db.debian.org ve bunların yanında Resmi Debian Geliştiricisi olmayıpda, Debian için paket hazırlayan, projelerde yer alan binlerce kullanıcı vardır.

====Türkçe Desteği====

Debian Türkçe Yerelleştirme Projesi (http://l10n-turkish.alioth.debian.org) sayesinde debian Türkçe destek konusunda çok önemli bir yere gelmiş durumdadır. Kurulumdan itibaren Türkçe desteği mevcutdur.

====Farklı Kurulum Metodları ve Esnek Kurulum Aracı====

Debian'ın kurulumu genelde şikayet konusu olan bir mevzudur, ancak Debian özellikle yeni debian-installer ile kurulum programında köklü değişikliklere gitmiş böylece esnek ve daha fonksiyonel bir kurulum sunmakla kalmamış, internet üzerinden de kurulumun yapılabilmesine olanak sağlamıştır. Şu an için Debian-installer'da grafik kurulum desteği yoktur bunun en önemli sebebi ise desteklenen tüm mimarilerde aynı kurulum programının sorunsuz çalışmasının gerekliliğidir. Alt yapı olarak grafik kurulum desteğine uygun olan yeni debian-installer belki ileride seçimlide olsa grafiksel kurulum sunabilecektir.

Debian kurulum programı, <font color="#008118"> RAID, LVM, ReiserFS, JFS, XFS, EXT3 </font>   gibi bir çok yapıya kurulumdan itibaren destek vermektedir.Kurulum süresince logları takip edebilme ve en önemlisi kurulumun ana bölümlere ayrılmış olarak sunulması, yanlış yada hatalı giriş yapılan bir kurulum bölümüne tekrar geri dönülüp hatanın giderilebilecegi esnek bir yapı. Bununla birlikte kurulumdaki adımların (bir kaç temel işlem hariç) illaki ard arda yapılması gerekliliği gibi bir şeyin olmadığı, kullanıcının isteğine göre hareket edebileceği yapı sunması.

Normal cd'lerle yapacağınız kurulumların yanında, yeterli hızda internet erişimine sahipseniz netinst olarak bilinen cd'lerle "Internet üzerinden kurulum" yapabilir veya varolan başka bir Linux/Unix sisteminide kullanarak oluşturacağınız kafes içinde debootstrap aracını kullanarak uzaktan kurulum yapabilirsiniz.

Aşağıda temel sistem yapılandırmasının bölümleri görünmektedir. 

[[Resim:Install.gif]]

DebianiInstaller hakkında daha teknik bilgiler için Sayın Recai Oktaş'ın "Debian-installer hakkında karalamalar" yazısını okumanızı öneririm.

====Linux Harici Çekirdeklerle de Çalışabilme====

Debian'ın farklı çekirdeklerlede çalıştırılabilmesi amacı ile çalışmalar vardır. http://www.debian.org/ports adresinden ulaşabileceğiniz bu çalışmalar şunlardır;

* '''Gnu/Hurd :''' Gnu/Hurd komple yeni bir işletim sistemi projesidir. http://www.debian.org/ports/hurd adresinden bu konu ile ilgili bilgiye ulaşabileceğiniz gibi, bu konuda Türkçe belgeye http://www.belgeler.org/howto/gnuhurd.html adresinden ulaşabilirsiniz.

*''' Gnu/NetBSD :''' NetBSD çekirdeğine uyumluluk. http://www.debian.org/ports/netbsd

* '''Gnu/kFreeBSD :''' FreeBSD çekirdeğine uyumluluk. http://www.debian.org/ports/kfreebsd-gnu

====Hata Takip ve Bildirim Sistemi====

Tüm diğer sistemlerdeki gibi http://www.debian.org/Bugs adresinden ulaşabileceğiniz hata takip sistemi (BTS) vardır, ancak burada değinmek istediğim nokta, hata takip sisteminin çok titiz ve hızlı bir şekilde işliyor olmasıdır. Bildirdiğiniz hata çok kısa sürede giderilir veya hataya sebep olan problemin geçici çözümü açıklanır.

===SONUÇ ===

Burada bakış açımızdan kaçan veya atladığımız daha birçok güzellik, Debian 'ın size sağladığı, hayatınızı kolaylaştıran avantajlar olarak karşınıza çıkacaktır.

1993 yılından bari aynı titizlilik ve kararlılıkla yürütülen projenin bugün geldiği nokta apaçık ortadadır. Bu bağlamda heralde artık Debian'ı tercih etmek veya en azından denemek için önemli sebepleriniz vardır :)
==Kaynak==

http://www.serdaraytekin.com/docs/os/debian/why-debian.html adresinden ulaşabilirsiniz.