Debian Türkiye

GİRİŞ :

Belgede yazılanların uygulanıp uygulanmaması tamamen uygulayan kişinin sorumluluğundadır. Belgede bahsedilenlerin uygulanması sonucu ortaya çıkabilecek hertürlü zarardan yazar sorumlu tutulamaz. Belge GNU Özgür Belgeleme Lisansının http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html adresinde yer alan -son sürümdeki- lisans içeriğine bağlı kalmak koşulu ile aynen yada kısmen dağıtılabilir, yayınlanabilir.

Bu belgenin son sürümüne;

http://www.debian-tr.org/?q=debian-networking veya

http://www.serdaraytekin.com/docs/os/debian/debian-networking.html adresinden ulaşabilirsiniz.

Kişisel Ağınızı Yapılandırma Yöntemleri :

Ağınızı birden fazla yöntem ile yapılandırmanız mümkün, bu yöntemlerin hemen hemen hepsine burada değinmeye çalışacağız.

1. EtherConf aracını kullanarak yapılandırılması :

Önce etherconf paketimizi kuralım.

   * apt-get install etherconf

Kurulumda, en son adımda aşağıdaki menü gelecek,

Ağ yapılandırmanızı hemen, ethconf ile yapmak istiyorsanız, "Evet", şu an yapılandırma yapmayacaksanız, "Hayır" seçiniz.

"Hayır", diyerek şu an yapılandırma yapmayı tercih etmiyor bile olsanız, daha sonra dilediğiniz zaman yapılandırma yapabilmek için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz.

   * dpkg-reconfigure etherconf

komutunu kullanabilirsiniz.

   * Şimdi sırada "hostname" 'i yani makine ismini belirteceğimiz alan var. "Your system's hostname:" yazan yerin hemen altındaki boşluğa, makine ismi olarak neyi vermek istiyorsanız bu kısma yazabilirsiniz.

   *  "domain name" kısmında, makineniz internete bağlı bir sunucu ise domain isminizi veriniz. Kişisel bilgisayarınızda bu kısmı boş geçebilir veya herhangibir domain ismi girebilirsiniz.

Sıradaki menüde, ağ cihazı olarak sökülüp takılabilen tarzda bir cihazınızın olup olmadığını soruyor. (laptop'larda kullanılan PCMCIA kartlar gibi) . Sökülüp takılabilen bir ağ cihazınız yoksa "Hayır" ile devam ediniz.

Ortamda DHCP sunucunuz (örnek olarak çoğu ADLS modem kendi içerisinde bir DHCP sunucusu barındırır) varsa, yapılandırmanın otomatik olarak yapılabilmesi için "Evet" diyebilirsiniz veya ağ ayarlarınızı kendiniz girebilmek için "Hayır" ile devam edebilirsiniz.

DHCP ile yapılandırmaya "Evet" demişşseniz, yapılandırmanızı tamamlamaya çalışacak, DCHP sunucusu ile bağlantı kurup, makinenize bir ip adresi atayabilirse işleminiz başarıyla sonuçlanacaktır.

Yukarıdaki menüye "Hayır" diyerek devam etmişseniz, aşağıdaki kısım gelecek. Burada makinenizin kullanacağı ip adresini belirtiniz. Örnek olarak aşağıda 10.0.0.5 girilmiştir.

Şimdi de, sizin internete çıkışınızı sağlayan cihazın (Ağ geçidinin) ip adresini belirtmeniz gerekiyor. Örnek olarak aşağıda 10.0.0.2 verilmiştir.

Alt ağ maskenizi belirtin. Aşağıdaki örnekde 255.255.255.0 verilmiştir. Sizin sisteminizde bu farklı bir değer olabilir.

Ağ yayın adresinizi (broadcast) veriniz. Bu değer, ip adresi 10.0.0.5 ve ağ maskesi 255.255.255.0 olan bir ağ için 10.0.0.255'dir. Hesaplamalar için, http://www.telusplanet.net/public/sparkman/netcalc.htm adresindeki ağ hesap makinesinden faydalanabilirsiniz.

Alan adı sunucularını belirtiniz. Birden fazla alan adı sunucusunu aralara boşluk koyarak belirtebilirsiniz.

Not : "212.156.4.4" ve "212.156.4.20" ip'leri ttnet'in alan adı sunucularıdır. Bu ip'ye sahip sunucular o an için çalışmıyor veya tamamen devre dışı bırakılmış olabilir, burdaki alan adı sunucu ip'lerine bağlı kalmayıp farklı alan adı sunucularını kullanabilirsiniz.

Dig komutu ile Name Server sorgulaması yapıp, public olarak erişim izni verilmiş nameserver ip'lerini kullanabilirsiniz. Örnek;

   * dig -t ns ttnet.net.tr (bu komutu kullanabilmek için dnsutils paketinin kurulu olması gerekir)

   ; <<>> DiG 9.2.1 <<>> -t ns ttnet.net.tr
   ;; global options: printcmd
   ;; Got answer:
   ;; ->>HEADER<<- opcode: QUERY, status: NOERROR, id: 37276
   ;; flags: qr rd ra; QUERY: 1, ANSWER: 2, AUTHORITY: 0, ADDITIONAL: 2

   ;; QUESTION SECTION:
   ;ttnet.net.tr. IN NS

   ;; ANSWER SECTION:
   ttnet.net.tr. 4955 IN NS ns2.ttnet.net.tr.
   ttnet.net.tr. 4955 IN NS ns1.ttnet.net.tr.

   ;; ADDITIONAL SECTION:
   ns2.ttnet.net.tr. 4955 IN A 212.156.4.20
   ns1.ttnet.net.tr. 4955 IN A 212.156.4.4

2. /etc/network/interfaces ve /etc/resolv.conf Dosyasını Elle Düzenlemek :

1. adımda yapılandırmada kullandığımız araç bizim için /etc/network/interfaces ve /etc/resolv.conf dosyalarına belirttiğimiz bilgileri uygun şekilde yerleştirmişti. Bu işlemi kendimizde yapabiliriz tabiki.

İlk önce /etc/network/interfaces ve /etc/resolv.conf dosyamızı aşağıdakine benzer şekilde düzenleyelim.

Şayet ip atama işlemi için ortamda bir DHCP sunucusu varsa (ADSL modem gibi) ve ipmizin makineyi başlattığımızda otomatik olarak atanmasını istiyorsak, /etc/network/interfaces dosyamızın içeriği aşağıdakine benzer şekilde olmalı.

Notlar :

   *
     /etc/resolv.conf dosyasında yer alan "212.156.4.4" ve "212.156.4.20" ip'leri ttnet'in alan adı sunucularıdır (Bu ip ye sahip sunucular o an için çalışmıyor veya tamamen devre dışı bırakılmış olabilir, burdaki alan adı sunucu ip'lerine bağlı kalmayıp farklı alan adı sunucularını kullanabilirsiniz). /etc/resolv.conf içerisinde yer alan "domain example.com" şeklindeki alanın bulunması zorunluluğu yoktur. Bu dosyanın içerisinde birinci satır olarak "nameserver 212.156.4.4" ve ikinci satır (alternatif alan adı sunucusu) olarak "nameserver 212.156.4.20" tarzınfa ifadelerinin bulunması kafidir.
   *
     Gateway (Ağ geçidi) sizin internete çıkış yaptığınız cihaz/makine'nin ip adresidir. Ortamda DHCP sunucu yoksa ve statik ip tanımlaması yapıyorsanız /etc/network/interfaces dosyanızdaki "gateway" ile belirtilen ip adresinin internet çıkışınızı sağlayan cihaz/makine'nin ip adresini belirtmesine dikkat ediniz.
   *
     Ip adresinizi DHCP'den alacak şekilde ayarladığınız zaman makinenizde herhangibir dhcp istemcisinin olması gereklidir. Sizin sistemizde kurulu bir dhcp istemcisi varmı diye, "dpkg -l| grep DHCP" komutu ile bakabilirsiniz. Şayet yüklü değil ve dhcp istemcisine ihtiyacınız varsa apt-get ile "dhcp-client" isimli dhcp istemcisini veya "pump" isimli dhcp-istemcisini yükleyebilirsiniz.
   *
     Ip-Aliasing yöntemi ile bir Ethernet kartına birden fazla ip ataması yapacaksanız veya birden fazla ethernet kartınız varsa yine bunlara ilişkin kayıtları /etc/network/interfaces dosyasına eth0 ile ilgili ayarlardan sonraki kısma uygun şekilde girebilirsiniz.
   * Karışı bir ağ yapılandırması yapıyosanız, http://www.telusplanet.net/public/sparkman/netcalc.htm adresindeki "ağ hesap makinesi" işinize yarayacaktır.

Ip-Aliasing için örnek kayıt (/etc/network/interfaces dosyası):

   iface lo inet loopback

   # Birinci eth için ayarlar

   iface eth0 inet static
   address 10.0.0.5
   netmask 255.255.255.0
   broadcast 10.0.0.255
   gateway 10.0.0.2

   # Yine aynı ethernete ikinci ip bir ip'nin atanması işlemi

   iface eth0:1 inet static
   address 10.0.0.6
   netmask 255.255.255.0
   broadcast 10.0.0.255

ikinci bir eth kartına sahip olsaydık yine bu dosyamıza "iface eth0:1" yerine "iface eth1" ifadesi ile başlayan uygun ifadele bloğunu yerleştirecektik.

   iface eth1 inet static
   address 10.0.0.10
   netmask 255.255.255.0
   broadcast 10.0.0.255

şeklinde...

Şimdi sıra manual olarak yaptığımız değişiklikleri aktif etmeye geldi;

   * /etc/init.d/networking restart

Deyip "Reconfiguring network interfaces...done." ifadesini görebildikse işlem tamam demektir.

3. Ifconfig ve Route Komutları ile Ağ Yapılandırılması :

   * ifconfig eth0 10.0.0.5 netmask 255.255.255.0 broadcast 10.0.0.255

şeklinde eth0 arabirimine 10.0.0.5 ip adresini, 255.255.255.0 alt ağ maskesi (netmask) değerini ve 10.0.0.255 broadcast değerini atamış olduk. Benzer şekilde;

   * ifconfig eth0:1 10.0.0.6 netmask 255.255.255.0 broadcast 10.0.0.255

ile aynı arabirime ikinci bir ip adresi daha (ip-aliasing) atadık. Yukarıda "eth0:1" ifadesini uygun şekilde değiştirerek, mevcut olan diğer ethernet kartlarınada ip verebiliriz.

Peki, gateway (alt ağ geçidi) adresini nasıl vereceğiz derseniz, buyrun örnek:

   * route add default gw 10.0.0.2

ile 10.0.0.2 üzerinden internet erişimi yapacağımızı belirtmiş olduk.

Notlar :

   * ifconfig komutu ve route komutu ile yapmış olduğumuz ayarlar makinemiz yeniden başladığında yok olacaktır. Bunları kalıcı kılabilmek için, bir dosya içerisine betik şeklinde yazıp, bu dosyanında açılışta çalıştırılmasını sağlamamız gerekir. Şimdi örnek bir betik dosyası oluşturalım.

     ------------------------------------------------------------------------------------

     #!/bin/bash

     ifconfig eth0 10.0.0.5 netmask 255.255.255.0 broadcast 10.0.0.255
     route add default gw 10.0.0.2

     ------------------------------------------------------------------------------------

Şeklinde, sistemimize uygun olarak ayarlanan ağ yapılandırma komutlarını "network-script.sh" gibi (istediğiniz ismi verebilirsiniz) bir dosyaya kaydedip, daha sonra bu dosyayı /etc/init.d/ dizini altına yerleştirelim.

/etc/init.d/ dizini altına script dosyamızı yerleştirdikten sonra, bu dosyanın her açılışta otomatik olarak çalıştırılmasını sağlamak kaldı geriye. Bu konuda rcconf aracından faydalanabiliriz.

   * apt-get install rcconf

komutu ile rcconf dosyamızı kurabiliriz. Daha sonra

   * rcconf

komutu ile uygulamayı çalıştıralım. Bize /etc/init.d/ altında bulunan dosyaları listeyecek. Listeden yukarıda betik dosyamıza verdiğimiz ismi bulup (network-script.sh) aktif hale getirelim.

Artık işlem tamam. Açılışta istediğiniz betiklerin çalışmasını farklı yöntemlerlede ayarlamak mümkün fakat en hızlı ve kolay yöntem olarak rcconf'u bulduğum için diğer yöntemlerden bahsetmiyeceğim. Sonuçta özgür yazılım felsefesinde aynı sonuca ulaşan, farklı bir çok yöntem bulmak mümkün. Özgürlük bu olsa gerek :)