Kısa Bir Debian-Türk Tarihçesi

Debian Türkiye sitesinden

Aşağıdaki yazı Serdar Aytekin'in bir e-sohbet sırasında üşenmeden yazdığı mektuptan alıntıdır. debian-tr.org'un parlak geleceğinden bahsederken, benim pek fazla bilmediğimi anladığım geçmişini merak etmem üzerine yazıldı. Kendisi, kısa sürede yazılmış olmasından dolayı birilerin unutmuş olmaktan çekindiğinden yayınlamam konusunda çok hevesli değildiyse de; önemli bir belge olması sebebiyle, unutulanların ve de unutulmak isteyenlerin affına sığınarak - bağlantıları canlandırarak - aynen aktarıyorum.

Türkiye'de Debian

Son zamanlarda Debian, gerek tüm Dünya gerekse Türkiye'de çok iyi bir ivme ile yükselişe geçmiştir. Debian'ın Türkiye içerisinde ivmesine etki eden faktörlerin en başında yerelleştirme grubunun yaptığı çalışmalar, Türk Debian kullanıcıları haberleşme listesi ve Türk Debian kullanıcıları web sitesi olan Debian-tr.org gelmektedir.

Debian ile ilgili çalışmalara ilk başlayanların başında gelen kişi sevgili Murat Demirten'dir. Uzun zamandır Resmi Debian Geliştirisi olan Murat, 5-6 sene kadar önce işe Debian web sitesinin Türkçeleştirilmesi çalışmalarıyla başladı. O zamanlar kararlı sürüm olarak Potato kullanılıyordu.

Woody'i ancak testing depolarından kullanıp test edebilme imkanı vardı. Hatırladığım kadarı ile

Woody'ye yetiştirmeye çalıştığı bazı çeviriler ve diğer bazı çalışmaları da olmuştu.

Bu çalışmaların akabinde yine Murat tarafından oluşturulan Debian-tr.org, Debian ile ilgili Türkçe belgelerin sunulması ve Debian'ın Türkiye içinde daha iyi tanıtılabilmesi adına ilk faaliyetlerine 2000 yılının sonlarında başlanılmış site ilk ciddi şeklini ise 2001 senesinde almıştır.

Not : Debian-tr ile ilgili ilk mesaj tarihi 30 Aralık 2000 Cumartesi olarak görünmektedir.

Nostalji için, http://web.archive.org/web/20010301173315/http://www.debian-tr.org/

Debain-tr kısa bir süre önce faaliyetine ara vermek durumunda kalsada 2004 yılında yeni bir yapılanma ile tekrar Türk Debian kullanıcılarının hizmetine sunulmuştur.

Debian'ın yerelleştirilmesi ile ilgili çalışmalar Debian Yerelleştirme projesi ile hayat bulmuş ve Sayın Recai Oktaş'ın koordinasyonunda gerçekleştirilen yerelleştirme çalışmaları ile birlikte Debian Türçe desteği açısından iyi sayılabilecek dağıtımlar arasına girmiştir.

Şu an için Sarge kurulumdan itibaren Türkçe desteği sunuyor. Yakin bir zaman içerisinde eksik çevirilerin'de tamamlanıp çok daha fazla Türkçe destek sunabilen bir dağıtım olması hedeflenmekte. Başta, yerelleştirme çalışmalarına müthiş bir ivme ve disiplin kazandıran Sayın Recai Oktaş'a ve ilk tohumların atılmasında en büyük yere sahip olan kişilerin başında gelen sevgili Murat Demirten'e ve yerelleştirme projesinde görev alan tüm diğer arkadaşlara minnet ve şükran borçluyuz.

Proje ekibi : http://l10n-turkish.alioth.debian.org/contrib.html

Ayrıca çalışmalarıyla dikkatimi çeken Gürkan Şengün (http://www.linuks.mine.nu) varki, çalışmalarından ötürü kendisine ayrıca teşekkür etmek istediğim kişilerdendir.

Sonuç olarak Debian'ın bugün Türk kullanıcıları açısından geldiği noktada bu insanların ciddi emek ve yürekleri vardır.

Aslında genel olarak Linux'un bugün Türkiyede geldiği nokta öyledir. Bu işe ciddi gönül veren insanların sayesinde bir çok çalışma yapılabilmiş ve yapılıyordur. Bu insanlar çoğu zaman göz önünce olmasalarda her zaman geri planda Debian için birşeyler yapma gayreti içerisinde olan kişilerdir. Bir Uludag projesi, bir Kde Türkçeleştirme projesi, bir Gnome Türkçeleştirme projesi ve yine burada saymakla bitiremeyeceğimiz nice projeler Türkiyede genel anlamda Linux'un hemde dağıtım bazında Debian'ın önünü açan diğer çalışmalardır.

Heralde Debain'ın Türkiyedeki seyrini bir miktar izah edebilmişimdir. İsmini zikretmeyi unuttuğum kişiler varsa onlardan da özür dilerim. Yukarıdaki ifadelerim sadece benim bakış açıma yansıyanlardı. Hatalı, eksik ifadelerim varsa affola.